Problemen met ons huishoudboekje dat onder druk staat door o.a. de kosten voor OVER en de Jeugdzorg (één van de taken die met minder geld overgeheveld is van het Rijk naar de gemeenten). De raad is anderhalf jaar bezig geweest te onderzoeken welke ombuigingen en bezuinigingen een miljoen (!) zouden opleveren binnen de begroting. Door voornamelijk meevallende cijfers vanuit het Rijk hebben we dat echter terug kunnen brengen en zijn we in staat geweest een sluitende begroting te presenteren zonder verlies van voorzieningen. Ondertussen is onze Algemene Reserve flink gedaald en die moet voor een solide financiële buffer weer worden aangevuld. De Onroerendezaakbelasting (OZB) hebben we moeten verhogen (en zou nu stabiel moeten blijven?). Gaat het ons nog lukken als kleine zelfstandige gemeente?
De gemeenteraad is nu ruim anderhalf jaar bezig om die vraag te beantwoorden en kwam maandagavond 28 februari bij elkaar om tot een richtinggevend advies aan de nieuw te kiezen raad te komen: welke weg in te slaan als het om Wormerlands bestuurlijke toekomst gaat?
Hoe garandeer je de beste dienstverlening voor inwoners?
GroenLinks heeft gedurende de zoektocht naar de bestuurlijke toekomst, die de beste dienstverlening en behoud van voorzieningen garandeert, geen antwoord gekregen op die vraag. Natuurlijk, we hebben zinvolle sessies gehad als raadsleden waarbij we verschillende mogelijkheden om de gemeente vorm te geven hebben besproken. We hebben besproken of wij als raadsleden denken dat we grip hebben op de gemeente als we zelfstandig zijn, gezien alle samenwerkingsverbanden die dat met zich mee brengt, of als fusiegemeente in welke vorm dan ook. Nogmaals, zeer waardevol om hierover na te denken en met elkaar van gedachten te wisselen, maar het geeft ons geen feitelijke onderbouwing voor een keuze. We weten niet in welke bestuursvorm we meer grip hebben. We weten niet of we een grotere kans hebben om het zwembad te behouden als zelfstandige gemeente, als fusiegemeente of als netwerkgemeente. We weten niet in welke variant we alle ambities op het gebied van jeugdzorg, woningbouw en klimaat kunnen waarmaken. We weten alleen dat veel raadsleden zonder onderbouwing ervan overtuigd zijn dat we het beste af zijn als zelfstandige gemeente met allerlei samenwerkingsverbanden. En we weten dat veel inwoners ook heel graag zelfstandig zouden willen blijven, maar kennen zij het zware weer waarin Wormerland verkeert? Is de beste oplossing die zelfstandigheid, of juist niet? Een ideaal nastreven is een goede zaak, daar staan GroenLinks en de GroenLinksers bekend om, maar het is wel belangrijk om die idealen steeds te toetsen op basis van objectieve kennis en realistische cijfers wil je dat ze werkelijkheid worden.
Veel zorgpunten
Was het dus mogelijk om op 28 februari een goed onderbouwd advies voor een bestuurlijke vorm te geven aan de komende raad? Nee, natuurlijk niet. En als je het raadsvoorstel van het college leest zie je dat ook terug. Er wordt wel onder punt A geadviseerd aan de nieuwe raad om te kiezen voor zelfstandigheid, maar daaronder staan allerlei aandachtspunten met zorgen. Exact de zorgen die wij ook hebben. Zorgen die de keuze voor punt A radicaal onderuit halen. En het advies is om daar in de komende raadsperiode alsnog onderzoek naar te doen. Dus onderzoek naar de financiële weerbaarheid, naar een representatieve mening van inwoners door alsnog een G200 te organiseren, naar vitale functies van de ambtelijke en bestuurlijke organisatie middels vergelijkend onderzoek in de regio, naar de keuze van Oostzaan en de consequenties daarvan voor ons en last but not least: of de provincie en het rijk onze zelfstandigheid op de lange termijn wel in stand zal laten. En nu willen we niemand onnodig bang maken, maar in 2018 heeft de toenmalige commissaris van de koning al aangegeven dat we iets moesten ondernemen qua samenwerking in de regio om straks niet als restgemeente achter te blijven, waarbij we het risico zouden lopen om zonder pardon bij Zaanstad te worden gevoegd.
Kiezen na de verkiezingen
Ook GroenLinks had graag al een keuze willen maken. Maar er is simpelweg te weinig concrete informatie om een gefundeerde beslissing te nemen. Wij denken dat het onzinnig is om nu een advies uit te brengen en de nieuwe raad daarna te laten onderzoeken of die keuze wel haalbaar is. Daarom zeggen wij: draai het om. Zorg eerst dat je de feiten helder hebt en neem dán de beslissing. Helaas heeft de meerderheid van de raad besloten om wel alvast een richtinggevend advies uit te brengen. Daar hebben wij het dan ook mee te doen. Maar we zullen er voor blijven ijveren om helder te krijgen wat nu op grond van feiten de beste optie is voor Wormerland en de inwoners. Want dat is wat ons betreft waar het om draait: een Wormerland met de beste dienstverlening voor onze inwoners en in stand houding van voorzieningen zoals het zwembad, de bibliotheek, theater en sportvoorzieningen. Of dat nou als zelfstandige gemeente, als fusiegemeente of als gemeente met verregaande samenwerkingsverbanden is, dat zal de toekomst ons leren.