In december is er op verzoek van de gemeenten Purmerend en Zaanstad een rapport verschenen van de heer Bandell. Dit rapport concentreert zich op de wijze waarop Purmerend en Zaanstad en de andere omliggende gemeenten in de regio met elkaar om gaan, complexe vraagstukken oppakken, een toekomst visie ontwikkelen en de wijze waarop men samenwerkt en positie inneemt in de MRA (Metropool Regio Amsterdam). Het rapport bevat diverse conclusies en een aantal aanbevelingen. Harold Halewijn, fractievoorzitter GroenLinks Wormerland geeft een opinie op dit rapport en geeft aan waarom hij liever een andere toekomst kiest voor Wormerland.

Het rapport begint met de constatering dat een gezamenlijk perspectief of toekomst visie op de totale regio ontbreekt. Deze uitspraak zorgt direct al voor de eerste vraagtekens bij het rapport. Er wordt toch immers gewerkt met de in 2010 opgestelde beleidsvisie voor de Noordvleugel MRA 2040? Tegelijkertijd constateert de schrijver dat er wel een gedeeld gevoel is dat het noodzakelijk is om een gezamenlijke positionering te hebben t.a.v. bijvoorbeeld de MRA opgaven. De MRA bespreekt bijvoorbeeld belangrijke ontwikkelingen op economisch terrein zoals de uitbreiding van Schiphol en de werkgelegenheid in het noordelijk deel van de MRA (onze regio). En ook hoe de metropool zich de komende decennia zal moeten gaan ontwikkelen en uitbreiden. De verwachting is dat er in het noordelijk deel een behoefte gaat ontstaan van 300.000 woningen in de komende 20-30 jaar (!!). Dit raakt elke gemeente ten noorden van Amsterdam. En vooral Zaanstad en Purmerend omdat deze nauwelijks nog grondgebied ter beschikking hebben. Eigenlijk wordt hier dus een brug geslagen naar de andere kleinere gemeenten zoals Wormerland, Oostzaan, Landsmeer en de kernen in Waterland, omdat deze kleinere gemeenten noodzakelijk zijn voor Zaanstad en Purmerend om die economische- en woonruimtegroei mogelijk te maken.

De indruk bij mij na het lezen van het rapport is dat het rapport vooral voortkomt uit frustraties bij Zaanstad en Purmerend dat zij misbruikt worden door deze kleinere gemeenten. Bijvoorbeeld als het gaat om voordeel te behalen in bijv. inkoop van specifieke diensten zoals nu bij de decentralisaties of het losweken van belangrijke subsidies voor wegenbouw t.b.v. enkele dorpen in Waterland. Het rapport spreekt in dat kader dan ook van "cherry picking".

De kleinere gemeenten ergeren zich op hun beurt aan de arrogantie van Zaanstad en aan de gebrekkige aanpak van Purmerend bij grootstedelijke vraagstukken. GroenLinks Wormerland heeft de Zaanbrug-arrogantie van Zaanstad nog goed in het geheugen liggen…..Eigenlijk doet het rapport dus een aanbeveling om alle gemeenten in de regio te laten fuseren tot één grote gemeente. Een beschreven conclusie in het rapport is dat fusies en herindelingen voor bewoners de lokale kracht en identiteit maar weinig beïnvloed. Ik heb geen idee waarop dhr. Bandell dat baseert maar als ik kijk naar de opdrachtgevers van dit rapport heb ik daar wel enige twijfels bij. Purmerend heeft bijvoorbeeld geen enkele ervaring met fusies of ambtelijke samenwerking en is pas sinds kort bezig dit te ontwikkelen met Beemster. En in Zaanstad horen we toch ook heel andere geluiden. Zaanstad lijkt verworden tot een soort lintbebouwing waarbij het maar de vraag is of bewoners van  de noordelijke kant (Wormerveer, Krommenie en Assendelft) wel zo een positief beeld hebben na de herindeling. Het lijkt voor buitenstaanders er het meest op dat alle aandacht uitgaat naar de binnenstedelijke ontwikkelingen in Zaanstad zoals Inverdan, Hembrugterrein en de economische gebieden langs het Noordzeekanaal.

En dan de positie van de raden en het gebrek aan samenwerking tussen de politieke fracties. Vooral als het gaat om duurzaamheid en landschapsinrichting! Daar heeft Bandell wel een punt. De vraag die wij als fracties ons moeten stellen is hoe ziet onze gezamenlijke regio agenda er uit? Welke plaats willen wij in de regio innemen, hoe zien wij die grootstedelijke ontwikkelingen? En wat vinden de fracties van GroenLinks in de andere gemeenten hiervan?

Gemeente Wormerland werkt al een aantal jaren samen met Gemeente Oostzaan in de ambtelijke samenwerking Overgemeenten. Iedere gemeente heeft zijn eigen raad en college en behoudt daarmee de eigen lokale identiteit. De ambtelijke samenwerking levert efficiëntie en betere service voor de burgers terwijl de zelfstandigheid gewaarborgd blijft. Maar Wormerland en Oostzaan zien ook wel dat deze samenwerking verder uitgebouwd zal moeten worden. Eigenlijk net als de conclusies van Bandell.

Ook Waterland en Landsmeer oriënteren zich op hun toekomst en zullen in 2015 stappen gaan zetten waarbij het nog volledig onbekend is of dit fuseren of andere vormen van samenwerking zal betreffen. Als je op de landkaart kijkt zie je hoe de vier gemeenten Wormerland, Oostzaan, Landsmeer en Waterland een prachtige groene zone vormen tussen de Metropool Amsterdam, Zaanstad en Purmerend. Binnen deze vier gemeenten is veel kennis en ervaring met betrekking tot het in stand houden van natuurwaarden, het omgaan met beschermde natuurgebieden en de rol die agrariërs spelen in het beheer en de instandhouding van de groene zone. In plaats van op te gaan in één of twee grote gemeenten, zou het toch veel beter zijn als deze vier gemeenten de handen ineen zouden slaan om zo een derde belangrijke speler te worden naast Zaanstad en Purmerend? Wat mij betreft zou een ambtelijke samenwerking uitstekend kunnen al sluit ik een fusie op termijn niet uit. Samenwerking of fuseren moet dan vooral gericht zijn op het in stand houden van onze eigen groene lokale identiteit. Een groene identiteit die er naar streeft om duurzame natuur in stand te houden die als een natuurlijke buffer ligt tussen stedelijke- en economische ontwikkeling. Op economisch gebied kunnen wij op bescheiden schaal onze natuurgebieden openstellen voor toerisme en recreatie of groene energie opwekking. Vaar- en fietsroutes ontwikkelen. En de monumentale kernen en geschiedenis tonen. Er is veel mogelijk en wij moeten verder kijken dan alleen Schiphol, de industrie langs het Noordzeekanaal of het bouwen van 10-duizenden woningen in onze mooie groene polders en de infrastructuur die dat vereist. Laten wij zelf de leiding nemen en een visie ontwikkelen hoe wij onze woonomgeving de komende 20 tot 30 jaar willen inrichten. Wat mij betreft neemt GroenLinks daarbij het eerste initiatief.

Harold Halewijn

Fractievoorzitter GroenLinks Wormerland